Dwie pierwsze — sztuka .jako sanktuarium i jako czynnik podnoszący życie — to role grane przez klasyków. Współczesna sztuka, zasadzająca się na przeżywaniu Jej razem z przeżywaniem świata, jest postacią znajdowania z nim naturalnego porozumienia. I na tym tylko na tym może polegać jej popularność. Nie jest możliwe tworzenie modelu dla tak kształtującej się sytuacji. Można jedynie wyłonić jej współrzędne, które wciągają nas w inny rodzaj relacji ze sztuką. I tak na pewno podniesiona zostaje kontemplacja jako postać uczestnictwa – i w świecie, i w dziele.