W Nocach i dniach M. Dąbrowskiej irytująca i czytelniczki, i — jeśli wolno tak powiedzieć — samą siebie, Pani Barbara odnajduje ludzką godność i sens życia w roli matki. Powieść staje się przy okazji rozprawą z mitem miłości romantycznej, ten bowiem uczynił życie Pani Barbary nieszczęśliwym, tak jak i Róży z Cudzoziemki, bohaterki Całego życia Sabiny i wszystkich Dziewcząt z Nowolipek. I jak się zdaje wielkość powieści Dąbrowskiej zależy w poważnej mierze właśnie od tego, że równoważy ona mit romantycznej miłości z przeszkodą, nawiązując do pradawnego mitu macierzyństwa.
